του Μάκη Μπαλαούρα στην εφ. “Πατρίς”
Τον περασμένο Οκτώβριο είχαμε γράψει άρθρο με τίτλο «Πρώτη η Ηλεία στον Κοινωνικό Αποκλεισμό, την φτώχεια και την απόγνωση», που δημιούργησε δεκάδες σχόλια αγανάκτησης στα κοινωνικά δίκτυα, για τη κατάπτωση του Νομού μας. Mε βάση, όμως, τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών που ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ με το πιο πρόσφατο Δελτίο Τύπου της, προκύπτει ότι η στέρηση βασικών αγαθών και υπηρεσιών (δυσκολία ικανοποίησης βασικών αναγκών, ανεπαρκείς συνθήκες στέγασης, επιβάρυνση από τις δαπάνες στέγασης, αδυναμία πληρωμής δανείων ή αγορών με δόσεις, δυσκολίες στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών, δυσκολία αντιμετώπισης των συνήθων αναγκών, ποιότητα ζωής) καταγράφεται ακόμα πολύ πιο έντονα ο κατήφορος στο Νομό Ηλείας. Ειδικότερα, από τις έρευνες νοικοκυριών της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα συμπεράσματα:
• Οι διαστάσεις της σχετικής φτώχειας στην περιοχή του Νομού Ηλείας ανέρχονται σε 26,5% και είναι κατά 5,4 τουλάχιστον ποσοστιαίες μονάδες ή 25,6% υψηλότερες έναντι των άλλων περιοχών της Δυτικής και Κεντρικής Ελλάδας (21,1%, Πίνακας 1). Αυτό σημαίνει ότι κατά αναλογία των αποτελεσμάτων που παρουσιάσθηκαν για το σύνολο της χώρας, το ποσοστό της απόλυτης φτώχειας για το σύνολο των νοικοκυριών του Νομού Ηλείας εκτιμάται σε 50,2% (έναντι 40,0% για την χώρα). Με άλλα λόγια, το ποσοστό φτώχειας για το έτος 2013 υπολογιζόμενο με το κατώφλι φτώχειας που υπήρχε πριν την τρέχουσα κρίση, έφτασε το 2013 για τον Νομό Ηλείας στο 50,2%.
Κίνδυνος σχετικής φτώχειας σε επιμέρους νομούς της Ελλάδας
ΝΟΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΦΤΩΧΕΙΑΣ
Αιτωλοακαρνανίας 22,4%
Αργολίδος 20,0%
Αρκαδίας 15,6%
Άρτας 16,3%
Αχαϊας 18,1%
Ευρυτανίας 22,9%
Ηλείας 26,5%
Κερκύρας 17,8%
Κεφαλληνίας 18,1%
Κορινθίας 22,8%
Λακωνίας 27,5%
Λευκάδος 18,6%
Μεσσηνίας 21,8%
Πρεβέζης 13,3%
Τρικάλων 21,5%
Φθιώτιδας 18,8%
Φωκίδας 12,0%
ΣΥΝΟΛΟ 21,1%
• Καθώς το 40,1% του πληθυσμού της Ηλείας διαμένει σε καθαρά αγροτικές περιοχές, η υποαπασχόληση στην περιοχή είναι υπερδιπλάσια από ότι στις άλλες περιοχές της χώρας, περιορίζοντας σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Μόλις, το 29,7% του πληθυσμού της περιοχής δηλώνει πλήρως απασχολούμενο.
• Το 86,2% του συνολικού πληθυσμού του Νομού Ηλείας δηλώνει στην σχετική έρευνα του Πανεπιστημίου Πατρών ότι αντιμετωπίζει με δυσκολία τις συνήθεις ανάγκες του. Μάλιστα το 41,2% των ερωτηθέντων δηλώνει πολύ μεγάλη δυσκολία να τα βγάλει πέρα με το συνολικό εισόδημα όλων των μελών του νοικοκυριού του, ενώ ένα επιπλέον 19,9% δηλώνει σχετική δυσκολία και ένα 25,1% δηλώνει μέτρια δυσκολία. Με άλλα λόγια μόλις το 13,8% του πληθυσμού της Ηλείας δηλώνει ευκολία στην αντιμετώπιση των συνηθισμένων αναγκών του νοικοκυριού του για διατροφή, στέγαση κ.λπ.
Με το συνολικό εισόδημα όλων των μελών του νοικοκυριού σας πώς αντιμετωπίζετε τις συνήθεις ανάγκες σας (διατροφή, στέγαση κλπ):
Ποσοστό πληθυσμού (%) Αθροιστικό ποσοστό (%)
Με μεγάλη δυσκολία 41,2 41,2
Με σχετική δυσκολία 19,9 61,1
Με μέτρια δυσκολία 25,1 86,2
Με σχετική ευκολία 12,0 98,2
Με μεγάλη ευκολία 1,8 100,0
ΣΥΝΟΛΟ 100,0
Πιο επίφοβο το ποσοστό (μη) εκπαίδευσης και (μη) υγιεινής
• Το επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσμού του Νομού Ηλείας είναι σημαντικά κατώτερο σε σχέση με το σύνολο του πληθυσμού της χώρας. Επιπλέον, η αυξημένη σχολική διαρροή των παιδιών από τα σχολεία της περιοχής η οποία εκτιμάται σε τουλάχιστον 19,5% (έναντι 12,3% για το σύνολο της χώρας), αποτελεί ένα επιπλέον παράγοντα επιδείνωσης των κοινωνικών δεικτών και της φτώχειας στην περιοχή.
• Σημαντικοί ακόμα δείκτες καταγράφουν ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής των νοικοκυριών του Νομού Ηλείας. Ειδικότερα, το 22,5% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι «Η περιοχή στην οποία διαμένει δεν έχει ικανοποιητικές παροχές σε πόσιμο νερό (δίκτυο ύδρευσης)», το 35,2% ότι «Η περιοχή στην οποία διαμένει δεν έχει ικανοποιητικές παροχές σε αποχέτευση (δίκτυο αποχέτευσης)», το 38,8% ότι «Η κατοικία στην οποία διαμένει δεν διαθέτει επαρκή Θέρμανση» κ.ά.
• Τέλος επισημαίνεται ότι με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία για το 2013, ομάδες υψηλού κινδύνου φτώχειας στο Νομό Ηλείας είναι κυρίως οι άνεργοι και ιδιαίτερα οι άνεργοι άνδρες, τα μονογονεϊκά νοικοκυριά με τουλάχιστον ένα εξαρτώμενο παιδί, τα αγροτικά νοικοκυριά με έναν ενήλικα ηλικίας 65 ετών και άνω, οι μη οικονομικά ενεργοί (νοικοκυρές κ.λπ.), και τα πολυμελή νοικοκυριά με 3 ή περισσότερα παιδιά.
Οι εγκληματικές ευθύνες των ταγών μας
Είναι τραγικά για την Ηλεία τα συμπεράσματα της έρευνας. Ένας νομός που η Ουνέσκο είχε χαρακτηρίσει «παράδεισο της Μεσογείου», να βρίσκεται στο πάτο του βαρελιού πολύ πριν έλθει η κρίση. Η κατάσταση χειροτέρευσε κατά τη διάρκεια της κρίσης, σε τέτοιο βαθμό που δε μπορεί να εξηγηθεί εύκολα. Πως στην Ευρώπη «της ευημερίας», μπορούν να ερμηνεύσουν τέτοια κατάπτωση; Φταίει η κρίση, θα έλεγε κανείς στους «κουτόφραγκους» αν η κατάπτωση δεν άρχιζε πριν τα «προγράμματα διάσωσης» και τα μνημόνια. Αυτά, απλώς όξυναν τα προβλήματα.
Τι φταίει λοιπόν; Το κακό το ριζικό μας; Ο Θεός που μας μισεί;
Αν το ρίξουμε στη μεταφυσική τα συμπεράσματα έρχονται εύκολα, αλλά παραμένουν αλυσιτελή. Αν όμως θελήσουμε να μην υποκύψουμε στο «μοιραίο» πρέπει να βρούμε τους υπεύθυνους, να καταλογίσουμε ευθύνες και να αναζητήσουμε λύσεις και ελπίδα.
Νομός ευλογημένος που τον κατάντησαν κολαστήριο
Οι υπεύθυνοι έχουν ονοματεπώνυμο. Είναι όλοι αυτοί που μας κυβέρνησαν, δήμαρχοι, νομάρχες και βουλευτές, που με ευθύνη(για να μη το ξεχνάμε) και των πολιτών της Ηλείας που τους εξέλεγαν. Αυτοί όμως καταχράστηκαν στο έσχατο σημείο την εμπιστοσύνη των απλών ανθρώπων και έδρασαν ως επιβήτορες της αξιοπρέπειας και της ζωής μας. Οι καιροί όμως άλλαξαν. Ήλθε η ώρα της ανατροπής, η ώρα του λογαριασμού με τον εαυτό μας, με τα παιδιά μας, με το μέλλον του τόπου. Ας αφήσουμε όλοι μας τις όποιες επιφυλάξεις και ας προχωρήσουμε μπροστά στο μέλλον που αξίζουμε. Είναι αποκλειστικά στο χέρι μας, παρά τους τρομοκρατικούς ρόγχους ενός γκανγκστερικού συστήματος που καταρρέει, συμπαρασύροντας μαζί του όλη τη δυσωδία τους και ας διεκδικήσουμε αγωνιστικά μαζί μια διαφορετική ζωή, αυτή που αξίζει στο κόσμο της εργασίας.
