Και εγένετο κίνημα. Η μήτρα της ιστορίας αυτή τη φορά γονιμοποιημένη από τους Ζαπατίστας γεννοβολά συνεχώς. Το Σιάτλ μετρά σαν έναρξη.
Ακολουθεί η Νίκαια γιατί εκεί μπήκαν στο παιχνίδι τα συνδικάτα. Το Πόρτο Αλέγκρε επόμενος μεγάλος σταθμός, σαν καταλύτης για την οργανική (επανα) σύνταξη κινήματος και διανοούμενων. Τότε γιατί τόσος ντόρος για την Γένοβα;
Τι το νέο έφερε το κίνημα;
Η Γένοβα σταθεροποίησε και καταξίωσε το κίνημα. Με λίγα λόγια το «νομιμοποίησε», όχι με την θεσμική έννοια, όσο με την ιδεολογική και πολιτική διάσταση του όρου.
Το κίνημα έγινε αποδεκτό σαν κοινωνική έκφραση και σε ένα βαθμό σαν η πολιτική εκπροσώπηση των εργαζομένων και των νέων απέναντι στο διεθνικό κεφάλαιο και στις πολιτικές του εκπροσωπήσεις, τις εθνικές κυβερνήσεις και τα διεθνή τους όργανα (G8, Διεθνές Ταμείο, Παγκόσμια Τράπεζα, Οργανισμός Διεθνούς Εμπορίου, ακόμα* -αν και είναι διαφορετικής τάξεως- και προς το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Η Γένοβα της νίκης:
Απ΄ όποια πλευρά και να το δει ο καθένας, η Γένοβα υπήρξε μια μεγάλη νίκη του κινήματος.
Πρώτο, το τεράστιο πλήθος. Πλήθος πολύχρωμο, πολύβουο, πολύγλωσσο, πολυμήχανο και πολυδύναμο. Ρυάκια, χείμαρροι, ποταμάκια και παραπόταμοι που χύθηκαν στην Corso Italia και την Corso Torino. Φτιάχνοντας το μεγαλύτερο ποτάμι ανυπάκουων ανθρώπων που άλλαζε χρώμα ανάλογα με το πέτρωμα, την πανίδα και την χλωρίδα του, παρασέρνοντας τα όποια εμπόδια στήθηκαν για να εμποδίσουν την ροή του. Ένα ποτάμι που δέχτηκε και ανακάτωσε όλα τα ζωντανά ύδατα, ένα ποτάμι που περιέχει τα ρυάκια και τους παραπόταμος του, αλλά δεν ταυτίζεται με κανένα.
«Περιφερόμενοι χούλιγκαν», σύμφωνα με τον Μπλερ! Άραγε, πόσο χούλιγκαν είναι οι κομμουνιστές, οι οικολόγοι, οι φεμινίστριες, οι αντιρατσιστές, αυτοί που ζητούν την απάλειψη του χρέους του τρίτου κόσμου, που ήρθαν από όλη την Ευρώπη και την Ιταλία. Πόσο χούλιγκαν και μάλιστα περιφερόμενοί είναι οι ιταλοί εργάτες που αποτέλεσαν και τη συντριπτική πλειοψηφία των διαδηλωτών.
Δεύτερο, η άριστη οργάνωση, κυρίως όμως η αποφασιστικότητα των διαδηλωτών, αλλά και του κοινωνικού Φόρουμ της Γένοβας (GSF), πού με ομάδα κρούσης, τους Tute Bianch (τις λευκές φόρμες, κάτι σαν Λοκ των Ya Basta, χωρίς κανένα επιθετικό όπλο (ούτε καν πέτρα) προσπάθησαν να σπάσουν -και τα κατάφεραν, έστω και για λίγο- τη κόκκινη ζώνη δίνοντας ένα συμβολικό μήνυμα αντίστασης και ανατροπής. Το μήνυμα αυτό πέρασε, έστω κι αν οι κάμερες εστίασαν την προσοχή τους σε πιο εμπορικά συμβάντα, με τις κροτίδες και τις φωταψίες. Εμφάνιση βέβαια που βολεύει τα καθεστώτα και τα φερέφωνα τους, προκειμένου να αποπροσανατολίσουν και να φοβίσουν τον τεράστιο όγκο των αδικημένων–προβληματιζόμενων ανθρώπων που δεν ανήκουν σε καμιά (αυτοαναγορευόμενη) πρωτοπορία. Εδώ πρέπει, παρενθετικά να σημειωθεί πως πρέπει επιτέλους να διαχωριστούν οι όποιοι κοινοί δρόμοι υπήρξαν μεταξύ αυτών που πιστεύουν στο μαζικό κίνημα και στην πρακτική του «μπάχαλου» ορισμένων ομάδων. Μαζί με την αντιμετώπιση με ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους πρέπει να αποσαφηνιστούν και τα ζητήματα τακτικής.
Αναρχίζοντες και «μπαχαλάκηδες» δε μπορεί να εκμεταλλεύονται –μπερδευόμενοι- τις κινητοποιήσεις (ανεκτικών προς αυτούς) ομάδων προκειμένου να παίζουν το δικό τους παιχνίδι. Αν θεωρούν σωστό να κάψουν την Αθήνα ή τη Γένοβα εν είδη Ράμπο θα το οργανώσουν με τις δικές τους δυνάμεις και με την αποκλειστική ευθύνη τους, σεβόμενοι το πλαίσιο και την τακτική των άλλων συνιστωσών του κινήματος.
Σ.Σ. Προχτές προσπάθησαν να διαλύσουν την συζήτηση του Στρέφη. Στο ΚΚΕ ή ακόμα και στο ΝΑΡ δε τόλμησαν να εμφανιστούν.
Τρίτον, η συμπεριφορά του ιταλικού κράτους και των κατασταλτικών μηχανισμών που μπροστά στους μεγάλους κινδύνους δεν διστάζει να αναστείλει την ισχύ δημοκρατικών διατάξεων, κατακτημένων σε μεγάλο βάθος χρόνου. Ούτε τα προσχήματα δεν τηρήθηκαν ούτε εξηγήσεις δόθηκαν έστω και για να διασκεδάσουν απλώς την ανησυχούσα κοινή γνώμη για την κατάσταση πολέμου που κήρυξαν. Δε δίστασαν μάλιστα να μιμηθούν το γκανγκστερικό στυλ λατινοαμερικάνικων δικτατοριών της δεκαετίας του ’70, εισβάλλοντας με σκοπό να λεηλατήσουν τα γραφεία του JFS προκειμένου αφενός να προβούν σε μία επίδειξη αδιάλλακτης δύναμης και αφετέρου να καταστρέψουν αποδεικτικό υλικό των σκοτεινών διασυνδέσεων τους με προβοκάτορες και το υλικό της άκρατης και της απροσχημάτιστης βίας που εξαπολύσαν.
Το ιταλικό κράτος έχασε σε όλα τα επίπεδα κυρίως έχασε ιδεολογικά. Η Γένοβα αρνήθηκε να θέσει εκτός νόμου την αμφισβήτηση. Τελικά το αντίθετο επιτεύχθηκε. Αντιμετωπίζουν ποια κρίση ηγεμονίας.
Μετά την Γένοβα:
Από δω και πέρα είναι σίγουρο πως οι πάντες από τα κινήματα έως τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, όλοι θα μιλούν για την εποχή πριν την Γένοβα και για την εποχή μετά από αυτήν. Η μεσαιωνική αυτή πόλη σηματοδοτεί το τέλος μίας εποχής για την αρχή μιας άλλης. Τη γέννηση ενός νέου είδους κινήματος, με ορατούς όμως τους δεσμούς με όλο την ιστορία του εργατικού και κοινωνικού κινήματος.
Η μαζική παρουσία κοινωνικών κινημάτων από όλη την Ευρώπη θυμίζει, τηρουμένων φυσικά των αναλογιών, τον διεθνισμό των μπριγάδων του ‘36 προς την Ισπανία. Δεν έχει ξαναγίνει από τότε τέτοια αγωνιστική διεθνιστική παρουσία. Λόγω της έντονης παρουσίας των κοινωνικών κινημάτων και της νεολαίας, μας θυμίζει ακόμα το Μάη του ’68.
Από κάποια άλλη σκοπιά, αυτή της έντονης παρουσίας της νεολαίας και του εξεγερσιακού της χαρακτήρα μας θυμίζει τις μέρες του ελληνικού 73 και του Πολυτεχνείου.
Το ελληνικό μπλοκ:
Η ελληνική συμμετοχή ήταν η μεγαλύτερη από όλες τις άλλες εθνικές συμμετοχές. Πάνω από 3.000 άνθρωποι διαδήλωσαν στην Γένοβα. Ένας τέτοιος μεγάλος αριθμός δεν προκύπτει από οργανωτικούς χειρισμούς ούτε από διάθεση «επαναστατικού τουρισμού». Όπως σημείωσαν με κακεντρέχεια ηγέτες της ελληνικής Αριστεράς, αλλά από ωρίμανση της αποφασιστικότητας λόγω των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η νεολαία και οι εργαζόμενοι, καθώς και από την πολιτική νίκη στο ασφαλιστικό σύστημα. Πολιτικά, παρά την αδυναμία ενιαίας εμφάνισης (μη εχθρικών) κινήσεων για την Γένοβα, η πλήρης μεταστροφή (ελπίζουμε όχι καιροσκοπική) του ΚΚΕ, αναβάθμισε την ελληνική παρουσία και παρέμβαση στο GSF.
Τι να κάνουμε:
Γίνεται σαφές πως πρέπει να βρεθούν τρόποι και διαδικασίες για την συνέχιση και την αναβάθμιση της αλληλοσυσχέτισης των εθνικών και των διεθνικών πρωτοβουλιών και κινήσεων.
Ένα Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ πρέπει να γίνει ο στόχος μας πράγμα αρκετά δύσκολο, όχι όμως και απίθανο μετά την εμπειρία και το παράδειγμα του GSF. Προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά και ανεξάρτητα από αυτή εν όψει και της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ το 2003 στην Θεσσαλονίκη, θα πρέπει να δημιουργηθεί το Ελληνικό Κοινωνικό Φόρουμ.
Η Θεσσαλονίκη απαιτεί πέραν των κοινωνικών και τη πολιτική σύγκληση των πολιτικών δυνάμεων της Αριστεράς. Απαιτεί την οργάνωση της ανυπακοής, αξιοποιώντας την αξιοθαύμαστη δουλειά του γενοβέζικου κοινωνικού Φόρουμ.
Η Γένοβα πρέπει να κεφαλαιοποιηθεί από τις δυνάμεις που συνέβαλαν στην επιτυχία της και όχι απ’ αυτούς που θα θελήσουν να την οικειοποιηθούν και να την αφυδατώσουν. Και δεν εννοώ το ΚΚΕ, που εκδήλωσε αρχικά την εχθρότητα του και αργότερα την χλευαστική αμφισημία του περί «γραφικών δελαπατρίδιδων», αλλά δυνάμεις όπως το ΠΑ.ΣΟ.Κ. που ξανά ετοιμάζονται να ρίξουν δίχτυα, προκειμένου να εκμεταλλευτούν και να ευνουχίσουν, όχι μόνο με την διγλωσσία τους, αλλά κυρίως με την πρακτική τους το ανερχόμενο κίνημα.
Είναι σαφές ότι η ταξική πάλη ανεβαίνει, τα κοινωνικά κινήματα πρωταγωνιστούν στην εξέλιξη της κοινωνίας, ο νεοφιλελευθερισμός έχει χάσει από την γοητεία του και την ιδεολογική του υπέροχή. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να κρύψει πως από τη φύση του δημιουργεί τις τεράστιες ανισότητες και την παγκόσμια αδικία, την καταστροφή της φύσης. Τα προβλήματα υπάρχουν, προτάσεις αρχίζουν να καταθέτονται, το κίνημα οργανώνεται.
*Η Γένοβα αναζωογόνησε την ελπίδα και το όραμα. Ας ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της ιστορίας η μάχη ήδη άρχισε…
«Η ΕΠΟΧΗ»
