Του Κώστα Νικολού*
Η ομάδα των νέων της «Εποχής» για τη δημοσιογραφία και το ρόλο του δημοσιογράφου στις σημερινές συνθήκες, στο πλαίσιο των συζητήσεων που οργανώνει, πρώτος καλεσμένος ήταν ο κ. Νίκος Ξυδάκης, αρχισυντάκτης της Καθημερινής και συνεργάτης της Εποχής από το ξεκίνημα της.
Η συζήτηση που έλαβε χώρα στα γραφεία της Ακαδημίας 62 το πρωινό της 7ης Μαρτίου ήταν ένας αναστοχασμός πάνω στο αντικείμενο το οποίο προσπαθούμε να υπηρετήσουμε: την ανεξάρτητη και ποιοτική δημοσιογραφία μέσα στην «Εποχή» μας. Απέναντι μας ή για την ακρίβεια δίπλα μας έχουμε έναν επαγγελματία με μια διαδρομή στον χώρο ανάλογη με αυτήν της εφημερίδας που μας στεγάζει.
«Υπήρξε για μένα σχολείο» είναι η πρώτη κουβέντα που μας λέει μετά τις απαραίτητες αλληλοσυστάσεις. Κλισέ ατάκα –και το γνωρίζει- αλλά τι εννοεί;
«Ο δημοσιογράφος πρέπει να ξέρει να γράφει υπό πίεση. Να μπορεί να αναλάβει το ρίσκο μιας δημοσίευσης. Και φυσικά να τιμά την υπογραφή του. Εγώ αυτά τα έμαθα εδώ». Όλα αυτά που λέμε δεν είναι καινούρια. Όπως εύστοχα σημειώνει ο Ν. Ξυδάκης «Έχουν αλλάξει οι συνθήκες όχι όμως και ο ρόλος του δημοσιογράφου».
Δώστε φωνή σε όσους δεν έχουν φωνή, μοιάζει να είναι το συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα καθώς προχωράει η κουβέντα. Αυτή ήταν, είναι και θα είναι η δημοσιογραφική επιταγή την οποία καλούμαστε να εκπληρώσουμε.
Τον ρωτάμε για αυτό που γίνεται σήμερα, δηλαδή για την κρίση και τις αλλαγές επί τα χείρω που συντελούνται στον χώρο των ΜΜΕ. Υπό τις παρούσες συνθήκες θεωρεί απαραίτητη εκ μέρους της ΕΣΗΕΑ την διαπραγμάτευση για συλλογικές συμβάσεις εργασίας ειδάλλως θα επιβληθούν οι ατομικές με ότι αυτό συνεπάγεται.
Εξομολογήσεις ενός δημοσιογραφικού μυαλού
Συνοψίζει τον ρόλο του τύπου σήμερα ως εξής:
«Στην εποχή του διαδικτύου δεν μπορούν οι εφημερίδες να κυνηγάνε τις ειδήσεις. Σκοπός της έντυπης δημοσιογραφίας πρέπει να είναι οι αφηγήσεις και μάλιστα αυτές που έχουν μια ιδιαίτερη προσέγγιση και δεν αναλώνονται στα τετριμμένα. Σημασία έχουν οι πρωτότυπες ιστορίες».
Πιστεύει ότι το τρίπτυχο της επιτυχίας για ποιοτική εφημερίδα είναι τα καινοτόμα ρεπορτάζ, το αισθητικά ωραίο layout και τα μικρά δροσερά κείμενα.
Υποστηρίζει ότι ψυχή της δημοσιογραφίας εξακολουθεί να είναι η έρευνα και τα πρόσωπα, οι πρωταγωνιστές. Αντίθετα, διαπιστώνει ότι η δουλειά μόνο από το γραφείο και τον υπολογιστή είναι ο θάνατος της έγκυρης δημοσιογραφίας. Όσον αφορά την προσφιλέστατη πρακτική του copy-paste βλέπει σ’ αυτήν την αδρανοποίηση της σκέψης, τόσο για τον δημοσιογράφο που το υιοθετεί όσο και για τον αναγνώστη που το αποδέχεται άκριτα. Εντοπίζει ευθύνες στην αριστερή δημοσιογραφία που λέει εν μέρει την αλήθεια και συνεχίζει να βρίσκεται παραχωμένη κάτω από ιδεοληψίες. Θεωρεί ότι μπορεί να καταστεί πρωτοπόρα αν απαγκιστρωθεί από τέτοιου είδους αγκυλώσεις.
Εκτιμά ακόμη ότι είναι ευκαιρία να δημιουργηθούν συνεταιρισμοί ανεξάρτητων μέσων από δημοσιογράφους που ούτε θα χειραγωγούνται ούτε θα χαρακτηρίζονται από επαγγελματική ανεπάρκεια.
«Τελικά εκτιμάς την ελευθερία του λόγου μόνο όταν την χάσεις». Εν είδει επιλόγου αλλά και συμβουλής συμπληρώνει ότι δουλειά του δημοσιογράφου είναι να αμφιβάλλει για τα κυρίαρχα.
«Το μόνο αντίδοτο στον φόβο είναι η δίψα για αλήθεια. Κι αυτό είναι υπόθεση όλων μας».
*Ο Κώστας Νικολός είναι ένας από τους πολλούς (πέρασαν πάνω από 250) νέους που μαθαίνανε δημοσιογραφία είτε από ενδιαφέρον είτε για λόγους επαγγελματικούς, που αρκετοί διέπρεψαν!
